CBD zou wel eens een medicijn tegen psychoses kunnen zijn. Het Universitair Medisch Centrum (UMC) in Utrecht onderzoekt hoe effectief cannabidiol werkt tegen psychotische episodes.
Psychoses: het schrikbeeld van cannabis
Psychoses zijn al sinds de jaren ’50 het schrikbeeld van cannabis. Wiet zou de kans op psychoses verhogen, suggereren verschillende onderzoeken. Maar uit recente onderzoeken blijkt juist dat een bepaalde stof uit wiet, CBD, psychotische verschijnselen kan verminderen.
Een psychotische episode wordt gekenmerkt door een aantal symptomen. De belangrijkste zijn verwarring, wanen en hallucinaties. Mensen die last hebben van een psychotische episode weten niet meer zo goed wat er gebeurt. Ze raken overtuigd van absurde samenzweringstheorieën, of zien dingen die er niet zijn. Soms leidt een psychotische episode tot uitbarstingen van geweld. Als dat gebeurt lees je in het nieuws vaak dat de persoon ‘verward’ was.
Genetische aanleg de belangrijkste oorzaak van psychoses
Oud-minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten, heeft wel eens geprobeerd het THC-gehalte in wiet aan banden te leggen. De minister vond dat je de werkzame stof uit cannabis ‘een harddrug’ kunt noemen, met name vanwege de kans op psychoses. Maar wat de minister destijds niet zei: misschien zou het beter werken om blowers gewoon wat CBD te geven.
De stof THC uit wiet wordt vaak in verband gebracht bij het ontstaan van psychoses. Soms wordt er gezegd dat iemand psychotisch is geworden nadat die persoon veel heeft geblowd. Maar het is niet zo eenvoudig dat je cannabis kunt aanwijzen als dé oorzaak van psychoses. Gebruik van wiet is wel een risicofactor voor het ontwikkelen van een psychotische episode. Maar de belangrijkste oorzaak van psychoses is een genetische aanleg. De omgeving bepaalt vervolgens of die genetische aanleg ook tot een psychotische episode leidt.
Als mensen met een genetische aanleg voor psychoses last krijgen van stress, emotioneel zwaar weer, en veel cannabis gebruiken, dan zouden die omstandigheden wel een tot een psychotische episode kunnen leiden. Daarbij is wel een moeilijkheid: van te voren weet je niet precies wie gevoelig is voor dergelijke stoornissen.
De behandeling van psychoses
Als iemand last krijgt van een psychotische episode, dan vereist dat meestal acute opname in een psychiatrisch instituut. De behandeling van psychoses bestaat voornamelijk uit het verminderen van stress. Daarbij krijgen patiënten een anti-psychoticum toegediend dat moet helpen de klachten te verminderen. Anti-psychotica verhogen de afgifte van dopamine in het brein, een signaalstof die betrokken is bij gevoelens van geluk. Lange tijd werd gedacht dat een gebrek aan dopamine de oorzaak was van psychoses. Maar verschillende recente onderzoeken tonen aan dat het endocannabinoïdesysteem eveneens een belangrijke rol speelt bij het voorkomen van psychoses.
Anti-psychotica
Anti-psychotica werken best goed tegen psychotische episodes. Maar de medicijnen veroorzaken ook veel bijwerkingen: sufheid, emotionele afvlakking, overgewicht, misselijkheid, vermindering van de seksuele functies, noem maar op. Juist daarom zijn onderzoekers geïnteresseerd in CBD. Mogelijk heeft die stof ook een anti-psychotisch effect, maar dan zonder de vervelende bijwerkingen.
Onderzoek naar het gebruik van CBD olie en psychotische klanten
Wetenschappers verbonden aan King’s College in Londen hebben al eerder soortgelijk onderzoek gedaan. Daar kregen vijftien proefpersonen met schizofrenie dagelijks een flinke dosis CBD toegediend (1000 milligram). Met verschillende modellen werd gemeten of de psychotische klachten verminderden. Die resultaten werden vergeleken met de hersenscans van mensen met schizofrenie die een placebo kregen toegediend. De conclusie is volgens de wetenschappers duidelijk: CBD kan helpen psychotische klachten te verminderen.
Onderzoekers van de Katholieke Universiteit Leuven durven nog een stapje verder te gaan in hun conclusie. De wetenschappers schrijven dat CBD zelfs beter werkt tegen psychotische klachten dan het gangbare anti-psychoticum amilsupride. Volgens de onderzoekers werkt CBD beter omdat die stof voorkomt dat het lichaamseigen cannabinoïde anandamine wordt afgebroken. Daarmee helpt cannabidiol het biologisch evenwicht in de hersenen te herstellen.
Omdat onderzoek naar CBD zulke hoopvolle resultaten behaalt, geniet cannabidiol steeds meer aandacht. Wietrassen die in verhouding veel CBD bevatten zouden negatieve bijwerkingen, zoals paranoïde gedachten en hallucinaties, verminderen. De laatste jaren zijn er steeds meer zaden verkrijgbaar van cannabisrassen die relatief veel CBD aanmaken. Volgens gebruikers heeft wiet van zulke planten een optimaal kalmerend effect.
Het onderzoek van UMC Utrecht
In hoeverre CBD psychoses kan voorkomen zal nog verder onderzocht moeten worden. In Utrecht krijgen deelnemers aan het onderzoek vier weken lang cannabidiol of een placebo, naast de bestaande medicatie die de patiënten al slikken. Tijdens vier bezoeken aan het UMC Utrecht zullen metingen verricht worden. Daaruit zal moeten blijken of CBD ook bij de Nederlandse deelnemers een positief effect heeft op een psychotische episode.
Psychiater Matthijs Bossong is nog op zoek naar deelnemers aan het onderzoek in Utrecht. Daarbij krijgen verschillende mensen die last hebben van een psychose dagelijks een dosis pure CBD, of een placebo, toegediend. Onderzoekers kijken vervolgens of de mensen die CBD kregen sneller herstellen dan mensen die een placebo krijgen. Mensen die deelnemen aan het onderzoek krijgen daar een financiële vergoeding voor. Ze moeten wel voldoen aan een paar criteria. Je mag bijvoorbeeld niet ouder zijn dan 40 jaar, en niet jonger dan 18 jaar.
Wanneer de resultaten van het onderzoek gepubliceerd gaan worden is nog niet bekend.