Wanneer kan 2 + 2 = 5 worden?
Als je een pure synthetische vorm van een medicijn gaat vergelijken met dezelfde stof in zijn natuurlijke vorm, in het bijzonder planten.
Een groot deel van de alternatieve geneeskunde is gebaseerd op het gebruik van de gehele plant voor medische doeleinden in plaats van het actieve bestanddeel te isoleren en produceren in een laboratorium. Het heet “hele plant geneeskunde” en herbalisten blinken uit in het matchen van holistische, plantaardige behandelingen met allerlei aandoeningen. In een wereld overspoeld met westerse geneeskunde, pillen en snelle oplossingen kan deze aanpak ouderwets lijken, maar steeds meer bewijs laat zien dat de medische stoffen effectiever in plantaardige vorm, dan in pilvorm kunnen zijn.
Het entourage effect
Wanneer honderden natuurlijke stoffen in een plant met elkaar en met het menselijk lichaam in wisselwerking staan om zo een sterkere invloed te produceren, dan wanneer er één van deze stoffen afzonderlijk gebruikt wordt, noemt men dit fenomeen het “entourage effect”. Het is een synergetisch effect. Als we meerdere samenstellingen in hun natuurlijke staat combineren krijgen we niet alleen de som van de delen, maar we krijgen een multiplicatoreffect. De verschillende samenstellingen kunnen elkaars effect versterken, waardoor de gehele plant effectiever is voor de behandeling van de ongewenste medische symptomen.
Dus in de kruidengeneeskunde staat 2 + 2 niet gelijk aan 4, maar aan 5 of meer.
Het entourage effect wordt vooral duidelijk bij de vergelijking van de effecten van tetrahydrocannabinol (THC), de psychoactieve stof van de cannabisplant (cannabis), met de effecten van het gebruik van de gehele plant. Toen er in het midden van de jaren ’80 pure synthetische THC beschikbaar kwam als de drug Marinol, verwachtten wetenschappers dat het net zo goed zou werken als het gebruik van de gehele cannabisplant. Echter, ze kwamen er snel achter dat patiënten liever de gehele plant gebruiken in plaats van de chemische Marinol.
Cannabis is meer dan alleen THC
Het blijkt dat cannabis veel meer actieve stoffen bevat dan alleen THC. Er zijn een aantal cannabinoïden gevonden die samenwerken met THC en het totale effect van symptoomverlichting produceren. Met name Cannabidiol (CBD) moduleert het effect van THC op het menselijk lichaam. Uit experimenten is gebleken dat gebruikers “stoned” worden van een cannabisplant die meer THC bevat dan CBD.
Hennep daarentegen bevat juist meer CBD dan THC en verlicht enigszins de symptomen zonder het psychoactieve effect van cannabis. Daarbij biedt speciaal gekweekte cannabis dat ongeveer gelijke hoeveelheden THC en CBD bevat de meest effectieve behandeling van symptomen en pijn. Dit geeft aan dat de verhouding van THC/CBD een belangrijke rol speelt bij het bepalen van de werkzaamheid van de cannabisplant, voor therapeutische toepassingen.
Waarom maken we niet vaker gebruik van de gehele plant als het gebruik van de gehele plant, of plantenextract, veel effectiever is dan het gebruik van lab geproduceerde synthetische drugs?
Er moeten nog veel obstakels overwonnen worden om te behalen dat “hele plant geneeskunde” op grote schaal gebruikt gaat worden.
- Kwaliteitscontrole is slecht, wat resulteert in mogelijk besmet, vervalste, minder effectieve of zelfs onveilige kruidenproducten. Het college ter beoordeling van geneesmiddelen (CBG) houden de kruiden medicijnen niet zo nauwlettend in de gaten zoals ze dat bij medische producten doen.
- Omdat de omgeving en het weer de jaarlijkse oogst van planten direct beïnvloeden, is de potentie van botanische extracten inconsistent.
- Vanwege onvoldoende inzicht en kennis van alle stoffen die bijdragen aan het therapeutische effect zijn botanische producten niet genormaliseerd.
In de komende jaren moet onderzoek meer duidelijkheid geven over de “hele plant geneeskunde”, zodat we in de toekomst wel veilig de volledige medicinale kracht van de planten kunnen benutten.