Innovatie op de Nederlandse cannabismarkt is ver te zoeken. Kwekers met hart voor hun product zijn al jaren geleden gestopt. De risico’s zijn te groot geworden.
Als je gepakt wordt met cannabis in je huis, zijn de rapen gaar. De Friese Knuffelkweker, Doede de Jong, weet daar alles van. Hij werd in het jaar 2011 bekend met de documentaire Nederwiet. Uit die documentaire blijkt hoe zwaar Nederlandse wietkwekers het hebben als ze de regels proberen na te leven.
Knuffelkweker
Doede de Jong kweekte jarenlang biologische wiet in zijn tuin. Zijn buren hadden er geen last van. Hij verkocht de wiet aan een bevriende coffeeshopondernemer. De Jong betaalde zelfs belasting over zijn inkomsten. Toch zag justitie de Friese Knuffelkweker als zware crimineel die hard aangepakt moest worden.
Twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf, 100 uur taakstraf en een boete van 233.282,60 euro. Dat was de straf die De Jong in eerste instantie van de rechter kreeg. Met dat vonnis zou de Friese Knuffelkweker dakloos worden en zeer weinig kansen hebben op terugkomst in de maatschappij. Hij ging in hoger beroep, wat de juiste beslissing bleek te zijn. Het Hooggerechtshof verklaarde De Jong weliswaar schuldig aan het overtreden van de Opiumwet. Toch legde het Hooggerechtshof geen straf op, omdat De Jong zich verder aan alle Nederlandse regels had gehouden.
Pesterijen
Daarmee is Doede de Jong goed weggekomen met zijn maatschappelijk verantwoorde wietkweek. Maar hij heeft jarenlang op het randje van de financiële afgrond geleefd. Bovendien had hij last van wat hij ‘pesterijen’ noemt: maatregelen die buiten de rechtbank worden getroffen. Zijn bankrekening werd gesloten. Hij kon geen aanspraak maken op een uitkering. En als hij in een huurhuis had gewoond, was hij op een zwarte lijst van woningcorporaties terechtgekomen. Een goedkope huurwoning kan je dan wel vergeten.
De slag om de achterdeur
Volgens Nicole Maalsté en Michiel Panhuysen verpesten die maatregelen de Nederlandse cannabismarkt. Ze schrijven in het boek De Wietindustrie: De Slag Om De Achterdeur dat wietkwekers met hart voor hun zaak allang zijn gestopt. De risico’s zijn gewoonweg te groot. De overgebleven kwekers behoren tot geharde criminele netwerken. Ze nemen gecalculeerde risico’s waarbij maar één ding telt: zoveel mogelijk winst maken.
Criminelen houden hun winst hoog door rassen te gebruiken die een hoge opbrengst leveren en het liefst zo kort mogelijk bloeien. De kwaliteit van het product heeft een ondergeschikt belang. Daarom worden Nederlandse coffeeshops overspoeld met bekende wietsoorten zoals White Widow of Amnesia. Die rassen hebben zich in het verleden bewezen en leveren veel geld op.
Nieuwe rassen
Niemand durft het aan te experimenteren met nieuwe rassen, want dat kost tijd en geld. Daardoor zijn er nauwelijks bijzondere wietsoorten te koop in coffeeshops. Zo zijn er de laatste jaren verschillende rassen ontwikkeld die zowel grote hoeveelheden THC als CBD aanmaken, zoals cannatonic en Harlequin Haze. Steeds meer mensen zijn geïnteresseerd in wiet met grote hoeveelheden CBD, maar zulke rassen zijn nergens in Nederland te koop.
De overheid verstoort doelbewust de Nederlandse cannabismarkt. Het doel is om cruciale ketens in het productieproces van drugs uit te schakelen. Zo klopte de politie zichzelf aan het begin van dit jaar op de borst met een aantal grote vondsten van hennepstekken. “Op politietaps horen we criminelen klagen over de prijs van stekken”, zei John Kiers van de Task-force georganiseerde misdaad Brabant-Zeeland in NRC Handelsblad.
Kweken met zaad
De prijs van hennepstekken mag dan enorm gestegen zijn. Maar coffeeshops verkopen nog steeds wiet voor min of meer dezelfde prijs. Waarschijnlijk is een groot deel van de kwekers van stekken overgestapt op zaden. Dat heeft een belangrijk nadeel. Hennepstekken garanderen dezelfde eigenschappen voor elke plant in een kwekerij. Alle planten zijn namelijk een identieke kopie van dezelfde moederplant. Dat is anders wanneer je alle planten uit zaden opkweekt. Dan hebben alle planten andere genen. Kwekers kunnen daarom geen constante kwaliteit meer garanderen.
Kwaliteit daalt
Consumenten delven uiteindelijk het onderspit van de slag om de achterdeur. De kwaliteit van wiet daalt, er zijn minder rassen verkrijgbaar en CBD-rijke soorten kunnen ze wel vergeten. Dat zijn de werkelijke successen die de Nederlandse overheid behaalt. Die ontwikkeling staat in schril contrast met de Spaanse en Amerikaanse cannabismarkt. Daar worden in rap tempo nieuwe rassen en producten ontwikkeld.
Zelf kweken
Inmiddels zijn er enkele tientallen rassen verkrijgbaar die zowel THC als CBD in grote hoeveelheden aanmaken. Sommige patiënten hebben het meeste baat bij een specifiek mengel tussen die twee stoffen. Maar die patiënten moeten voorlopig hun eigen kwaliteit garanderen. Dat kan alleen wanneer ze zelf een bijzondere wietsoort in de tuin kweken.