Acht Amsterdamse coffeeshops sluiten vanaf 1 januari definitief de deuren. De burgemeester wil dat de shops dicht gaan omdat ze zich binnen een straal van 250 meter van een school bevinden.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de minister van Binnenlandse Zaken die minister van Veiligheid en Justitie strijden al acht jaar voor het zogeheten afstandscriterium. Coffeeshops in de buurt van scholen zouden jongeren kunnen verleiden cannabis te gaan gebruiken. Daarom moeten ze de deuren sluiten.
Hoger beroep
Veertien gedupeerde coffeeshopondernemers uit Amsterdam gingen tegen het besluit in beroep. De coffeeshops mochten in afwachting van het proces open blijven. Maar de Hoge Raad heeft nu definitief besloten dat burgemeester Eberhard van der Laan de shops mag sluiten.
Coffeeshopsondernemers gaven tijdens de rechtszaak aan dat ze het afstandscriterium geen effectieve maatregel vinden. Ze mogen geen softdrugs verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Maar de Hoge Raad oordeelde dat de gemeente strenge regels mag opstellen, omdat coffeeshops een product verkopen dat volgens de wet verboden is. Naast het afstandscriterium mogen gemeenten een blowverbod op schoolpleinen hanteren.
Aantal coffeeshops
In de gemeente Amsterdam moeten uiteindelijk 26 coffeeshops de deuren sluiten. In Den Haag, Utrecht, en Rotterdam werd het afstandscriterium al eerder ingevoerd. Het aantal coffeeshops in Nederland daalt al jaren door beperkende maatregelen. Aan het begin van 2015 waren er nog 582 coffeeshops in Nederland geopend, terwijl Nederland in 1999 nog 846 coffeeshops telde.
Overlast
Volgens een enquête van Secondant is de overlast die omwonenden ervaren niet afgenomen. Mensen die in de buurt van coffeeshops wonen zouden zelden last hebben van geluidsoverlast. Ook wijkagenten en vertegenwoordigers van scholen zouden maar weinig coffeeshopgerelateerde problemen signaleren.
Volgens adviesbureau Arcadis is het afstandscriterium een symboolmaatregel. Het zou geen problemen aanpakken die coffeeshops veroorzaken. Bovendien jagen dergelijke maatregelen consumenten weg uit coffeeshops, in de richting van de illegale markt. Ongeveer tachtig procent van de coffeeshops heeft te kampen met een daling van het aantal klanten sinds de invoering van het ingezetenen- en afstandscriterium. Een deel van die klanten koopt voortaan wiet bij een dealer.